Advocaat van de Nacht: ‘Durf te onderhandelen’

Tweemaandelijks schrijft Bjorn Schipper een column voor Clublife EDM Magazine waarin hij als ‘Advocaat van de nacht’ tips and tricks & do’s and don’ts geeft over alles wat te maken heeft met de dance-industrie. Check zijn zevende column hieronder of ga naar Clublife Magazine.

Durf te onderhandelen

In mijn vorige column is het geheim van publishing ontrafeld. Nu we weten wat publishers precies voor je kunnen betekenen en we een match hebben gevonden met een publisher die sterk is in elektronische muziek en bovendien een goed netwerk in gaming heeft, begint een nieuwe fase: onderhandelingen. Een paar tips and tricks voor elektronische muziekmakers.

Eerste les lijkt een open deur maar is het helaas niet: onderhandelen mag. Durf dus te onderhandelen is het advies. Afhankelijk van je onderhandelingspositie, ook wel leverage genoemd, zul je zien dat onderhandelen tot aanpassing van het eerste concept uitgavecontract zal leiden, hoe bescheiden soms ook. De tweede open deur is het uitgavecontract dat naar eigen zeggen ‘standaard’ is maar het natuurlijk ‘voor het echie’ niet is. Wees altijd alert op de inhoud van het contract.

Een publishing deal komt vaak in twee en soms in drie stappen. Het normale uitgavecontract regelt simpel gezegd aan de ene kant de verplichting van de muziekmaker tot inbreng van zijn of haar muziek in de samenwerking met de publisher, en aan de andere kant de verplichting tot uitgave van deze muziek door de publisher. We weten nu wat deze verplichting van de publisher allemaal zou kunnen inhouden. In ons voorbeeld is het van belang dat ergens beschreven wordt dat de uitgever werk maakt van exploitatie en promotie van onze elektronische muziek, onze auteursrechten administreert en daarnaast probeert lucratieve syncs voor elkaar te boksen. Alles in termen van zich inspannen omdat publishers meestal niet echt happig zijn op concrete resultaatsverplichtingen. Muziek is namelijk een lastig te vangen, subjectief ‘iets’ dat mensen mooi of niet mooi vinden. In het verleden behaalde resultaten bieden dan ook geen garantie voor de toekomst.

Let ook op de naam/alias waarvoor je het contract tekent. Ben je muzikaal actief in uiteenlopende muzikale genres en gebruik je hiervoor meerdere namen of aliassen – en dat is binnen de dance nog wel eens het geval – vraag je dan af of het verstandig is een deal te tekenen die alle muzikale projecten omvat. Techno in de underground is géén EDM-pop voor de radio.

De tweede stap in een publishing deal is meestal een zogenaamde akte tot overdracht van uitgaverechten (auteursrechten). Voor inbreng van de muziek is namelijk volgens branchegebruiken nodig dat deze rechten op papier (‘bij akte’) aan de publisher worden overgedragen.

Met deze ‘uitgaveset’ kan onze uitgever zich bij Buma/Stemra aanmelden als zijnde de publisher van onze elektronische muziek. Concreet houdt dit in dat kort gezegd zo tussen de 33,33% en 50% van onze via Buma/Stemra te ontvangen auteursrechtgelden aan de publisher zullen toekomen. Aan de ‘split’ tussen de componist en/of tekstdichter kan worden toegevoegd het uitgeversaandeel van de publisher.

Belangrijke onderwerpen om over te onderhandelen in het kader van onze publishing deal zijn verder de duur van de inbrengverplichting, het territorium van onze deal (de hele wereld of toch maar alleen Benelux), de duur van de overdracht van uitgaverechten (ook wel retentieperiode genoemd), het minimum aantal in te brengen werken, het koppelen van bepaalde exploitatievormen aan voorafgaande toestemming van de muziekmakers (‘niet zomaar rommelen met onze muziek voor een edit of remix’) en natuurlijk de hoogte van de royalties en inhoudingen daarop plus periodieke statements (afrekeningen). Vooral ook als de uitgever ter exploitatie van onze elektronische muziek in het buitenland lokale (sub)uitgevers inschakelt die ook weer een vergoeding voor hun werk zullen opeisen. En ja, ook een voorschot kan een belangrijk punt van onderhandelingen zijn. Maar je staar je vooral niet blind op een voorschot omdat het ook een zekere mate van afhankelijkheid zal creëren zolang dit niet is ingelopen. Heb je een voorschot niet meteen nodig, zou je ook op andere verbeterpunten kunnen inzetten binnen de publishing deal.

Andere aandachtspunten zijn bijvoorbeeld nog het recht om de administratie van de publisher te checken (ook wel auditrecht genoemd) en wat nu te doen bij het einde van de uitgeefrelatie in termen van opzegging, ontbinding, rechten (lees: catalogus) weer terug en het elkaar aanschrijven bij eventuele wanprestatie. In sommige uitgavecontracten wordt na einde van de looptijd van het contract ook nog wel eens in een zogenaamd matching right voor de publisher voorzien. Je bent dan eigenlijk al vertrokken bij de publisher maar dient nog wel gedurende een bepaalde periode contractvoorstellen van andere uitgevers aan je oude publisher voor te leggen. Deze krijgt dan de kans deze voorstellen te matchen waardoor je alsnog in zee dient te gaan met je oude publisher. Naar mijn smaak zeker een punt om aan te vechten in onderhandelingen, je bent immers niet voor niets bij deze publisher weggegaan.

Een derde stap in het kader van een publishing deal kan het sluiten van een speciale fondsovereenkomst zijn. Als muziekmaker richt je dan samen met de publisher een special publishingfonds op dat beheert zal worden door de publisher en voorziet in inbreng van eigen muziek en muziek van anderen die je zelf kan aandragen. Met name als je jezelf omringt met muzikale talenten zou dit een mooie optie kunnen zijn om een soort A&R-achtige findersfee te verdienen. Een fonds betekent meestal een herverdeling van de inkomsten uit publishing tussen muziekmakers en publisher. Afhankelijk van je leverage kan soms ook een zogenaamde kickback op het uitgeversaandeel van de publisher afgesproken worden. Eigenlijk krijg je daarmee weer een stukje terug van eerdere aan de publisher overgedragen inkomsten.

Let wel, het gaat hier om de hoofdlijnen van een publishing deal, verdeeld in twee tot drie stappen. In de praktijk zijn allerlei varianten denkbaar. Nogmaals, en ik kan het niet vaak genoeg zeggen: onderhandelen mag, ook bij publishing deals!