Advocaat van de Nacht: ‘Muziekrechten bestaan niet!’

Tweemaandelijks schrijft Bjorn Schipper een column voor Clublife EDM Magazine waarin hij als ‘Advocaat van de nacht’ tips and tricks & do’s and don’ts geeft over alles wat te maken heeft met de dance-industrie. Check zijn tweede column hieronder of ga naar Clublife Magazine.

Muziekrechten bestaan niet!

Iedereen wordt geacht de wet te kennen. Dat valt in de praktijk niet mee. Het recht is namelijk constant in beweging en de wet hobbelt vaak achter de feiten aan. Ging het gisteren over downloaden, gaat het vandaag weer over streaming. Afgelopen weekend heb ik op Dancefair een workshop ‘muziekrechten’ verzorgd met de bedoeling om DJ’s, producers, muziekmakers, artiesten en hun managers legal awareness mee te geven op het gebied van ‘muziekrechten’. Een gezonde dosis legal awareness (of een gebrek daaraan) kan een artiestencarrière in een vroeg stadium maken of breken. Het maffe is dat als je in de wet gaat zoeken naar ‘de Wet op de Muziekrechten’ je tot in het oneindige kan blijven zoeken, maar niets zult vinden. Muziekrechten bestaan namelijk niet.

Copyrights

Muziekrechten is een term uit het spraakgebruik en een verzamelnaam voor de zogenaamde rechten van intellectuele eigendom die muziek bescherming kunnen bieden. Allereerst zijn dat de auteursrechten aka copyrights die composities en teksten beschermen. Een compositie en een tekst worden naar Nederlands recht als twee verschillende muziekwerken gezien. Auteursrechten zijn geregeld in de Auteurswet (Aw) en bestaan kort gezegd uit exploitatierechten waarmee geld te verdienen is en zogenaamde persoonlijkheidsrechten (morele rechten) die te maken hebben de ‘moederband’ tussen de componist/tekstschrijver en het muziekwerk. Persoonlijkheidsrechten beschermen eigenlijk de waardigheid van de muziekmaker tegen bijvoorbeeld verminking van een muziekwerk of het niet vermelden van credits. Persoonlijkheidsrechten zijn niet overdraagbaar; je kan er hooguit (beperkt) afstand van doen.

Zolderkamer

De exploitatierechten geven de muziekmaker exclusieve aanspraken op het openbaar maken (laten horen) en verveelvoudigen (reproduceren, bewerken) van het muziekwerk. In de muziek zijn ook de uitgaverechten (publishing) een onderdeel van deze exploitatierechten. Het mooie is dat in de dance vrijwel iedere zolderkamer een componist huisvest. Maak je thuis een track kan je jezelf meteen ‘componist’ noemen. Simple as that. En een componist is automatisch auteursrechthebbende op de muziek; er is geen depot of registratie voor nodig.

Auteursrecht

Het auteursrecht maakt dat alleen jij en niemand anders beslist over wat er met jouw muziek mag gebeuren, het is jouw ‘ding’. Iedereen wil iets met jouw muziek, de wereld ligt aan je voeten en dus bieden deze exploitatierechten je de mogelijkheid om geld te verdienen. Dat kan door de exploitatierechten geheel of gedeeltelijk over te dragen (lees: te verkopen) aan een ander of aan die ander in licentie te geven. Bij een licentie blijf je zelf de eigenaar van het muziekwerk en geef je onder bepaalde voorwaarden toestemming tot gebruik van je muziek, bijvoorbeeld betaling van royalties en alleen voor het territorium Japan.

Tot zover de introductie van het muzikale auteursrecht. Volgende keer de tweede loot aan de stam van de ‘muziekrechten’, de zogenaamde naburige rechten. Letterlijk de buren van het auteursrecht en onmisbaar voor artiesten en labels.